شناسایی مولفه های تبلیغات بازرگانی با رویکرد اسلامی

چکیده: بازاریابی جزء جدانشدنی ازتحولات دنیای امروز است. مهم ترین ابزار بازاریابی، تبلیغات بازرگانی به وسیله رسانه های متفاوت می باشد. دنیای غرب دراین راستا مطالعات و تلاش های فراوان و اثرگذاری را داشته است، اما کشور ما، ایران به عنوان کشوری که داعیه ی زمینه سازی ظهور آقا امام زمان (عج) را دارد، منشور منسجمی را برای این ابزار قدرتمند ندارد، تا بتواند آن را به سمت اهداف اسلامی خود سوق دهد. به همین دلیل هدف کلی پژوهش گر از انجام این تحقیق، ارائه یک الگو برای تبلیغات بازرگانی نزدیک به خواست اسلام می باشد.جامعه آماری در این پژوهش دانش آموختگان، اساتید، خبرگان حوزه مدیریت، بازاریابی وحوزه اسلامی تهران و ایلام می باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش هدفمند و گلوله برفی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه خودساخته است که بر مبنای ادبیات تحقیق طراحی گردیده است، و مشتمل بر دو پرسش نامه می باشد. پرسش نامه اول با استفاده از دیدگاه خبرگان به تعداد 16 نفر و پرسش نامه دوم، که از دیدگاه اساتید و دانش آموختگان مطلع استفاده شده است. روایی پرسش نامه با نظر اساتید سنجیده شده است، پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ با ضریب 0.87برای پرسش نامه اول، و ضریب آلفای کرونباخ با ضریب 0.91 برای پرسش نامه دوم ، استفاده شده است. همچنین در این تحقیق برای گردآوری اطلاعات پیشینه و مبانی نظری از روش کتابخانه ای و داده های آماری از روش میدانی به کار گرفته شده است. این پژوهش بر اساس روش تحقیق به صورت کمی بوده است از نظر جهت گیری پژوهش کاربردی و همچنین بر اساس رویکرد پژوهش، قیاسی، و هدف تأییدی بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پرسش نامه در بخش آمار استنباطی از آزمون t یک طرفه برای تأیید گویه ها و مفاهیم، و تحلیل عاملی تأییدی موجود در نرم افزارهایspss16 استفاده شده است. در پایان کار پژوهشی ما به یک الگویی رسیدیم که براساس مبانی اسلام استنباط شد، که برای تبلیغات بازرگانی بیش تر به خواست اسلام نزدیک است، که محوریت این الگو شامل پنج مولفه می باشد. مولفه اقتصادی (با شاخصه های اقتصاد و پرهیز از اسراف، انعکاس ساده زیستی به جای تجمل گرایی، ترویج نکردن پرخوری و شکم بارگی، ترویج نکردن بیگانه پرستی و خودکم بینی (خوداتکایی) و انعکاس کار و تولید به جای رفاه زدگی و مصرف گرایی)، مولفه تربیتی(با شاخصه های اخلاق در تبلیغات ، پرهیز از دامن زدن به چشم و هم چشمی و در تبلیغات پیمان شکنی نکنیم و امانت دار مردم باشیم)، مولفه اخلاقی (با شاخصه های فریب در تبلیغات نباشد و نداشتن بدآموزی برای کودکان)، مولفه کرامت انسانی (با شاخصه های توجه به کرامت انسان و استفاده نکردن از زنان و دختران با هدف جذابیت بخشی اگهی) و مولفه دینی (با شاخصه های حق محوری، عدالت، تبلیغ نکردن و نشان ندادن کالاهای حرام و استفاده نکردن از موسیقی های مبتذل در تبلیغات). واژگان کلیدی: تبلیغات بازرگانی، مولفه اقتصادی، مولفه اخلاقی، مولفه تربیتی، مولفه کرامت انسانی، مولفه دینی